Socjoterapia to niezwykle ważna i korzystna społeczne dziedzina. Systematyczna praca z młodymi osobami, które z różnych powodów nie radzą sobie w życiu, jest w stanie przynieść owoce nie tylko im samym, lecz także ich bliskim, a pośrednio również całemu społeczeństwu. Aby tak się jednak stało, potrzeba wykwalifikowanych pracowników, którzy zdołają udźwignąć ciężar opieki nad dziećmi i młodzieżą w potrzebie.
Pomocy terapeutycznej mogą potrzebować zarówno osoby z poważnymi problemami – takimi jak uzależnienie od narkotyków, patologiczna rodzina czy przebywanie w zakładzie poprawczym – jak i zwyczajnie nieradzące sobie z funkcjonowaniem w różnych codziennych okolicznościach. Bardzo często trudności te nie są widoczne gołym okiem, nawet dla najbliższych pacjenta. Zadaniem socjoterapeuty jest dotrzeć do źródła problemu i dzięki sumiennej pracy u podstaw wyprowadzić podopiecznego z kłopotliwej sytuacji życiowej.
Predyspozycje zawodowe socjoterapeuty
Osoba planująca rozwijać swoją karierę zawodową w kierunku socjoterapii powinna w pierwszej kolejności zadać sobie kilka ważnych pytań na temat siebie samej. Praca socjoterapeuty wymaga bowiem posiadania określonego zestawu cech osobowościowych, które czynią ją efektywną i satysfakcjonującą. Wymienić należy z pewnością wysoki poziom empatii i cierpliwości, choć to oczywiście nie wszystko. Dobry socjoterapeuta musi wzbudzać zaufanie i autorytet u podopiecznych, a więc świetna komunikatywność, wyrozumiałość i odpowiedzialność również będą tu kluczowe.
Ponadto kandydat do pracy w tym zawodzie powinien być doskonałym słuchaczem i spostrzegawczym obserwatorem, aby prawidłowo rozpoznać problem i być w stanie na niego trafnie odpowiedzieć. Wreszcie – praca socjoterapeuty siłą rzeczy bywa obciążająca psychicznie, zatem atuty takie jak odporność na stres, umiejętność radzenia sobie z trudnymi emocjami czy wytrwałość bez wątpienia będą miały przełożenie na jego sukcesy.
Jakie kwalifikacje musi posiadać socjoterapeuta?
W parze z predyspozycjami muszą iść rzecz jasna odpowiednie kompetencje. Przyszli socjoterapeuci najczęściej kształcą się na studiach pedagogicznych, w ramach specjalności takich jak resocjalizacja, praca socjalna czy socjoterapia. Nie oznacza to jednak, że dla osób, które ukończyły inny kierunek studiów, furtka jest zamknięta. Wiele prywatnych uczelni i ośrodków szkoleniowych, jak choćby Centrum Perspektyw Elpax w Bytomiu, oferuje roczne studia podyplomowe z zakresu socjoterapii, które przyuczają ściśle do tego zawodu – przede wszystkim od strony praktycznej. Można tam także odbyć solidne przygotowanie pedagogiczne, niezbędne do podjęcia profesji socjoterapeuty.
Perspektywy zawodowe socjoterapeuty
Standardowym miejscem pracy socjoterapeuty są:
- placówki oświatowe,
- ośrodki resocjalizacyjne (zakłady poprawcze)
- i wszelkiego rodzaju ośrodki opiekuńczo-wychowawcze.
To właśnie tam prowadzona jest socjoterapia dzieci i nastolatków, które zmagają się z problemami w nauce i uzależnieniami, pochodzą z trudnych rodzin lub nie radzą sobie z różnymi trudnościami na tle emocjonalnym. Bardzo często rola socjoterapeuty nie ogranicza się do pracy z samym podopiecznym, lecz także wymaga rozmów – nierzadko trudnych – z osobami z jego najbliższego otoczenia (rodzicami, opiekunami itp.).
Socjoterapeuci realizują się w swoim zawodzie, prowadząc zajęcia, warsztaty i ćwiczenia z podopiecznymi, badając wpływ środowiska na ich stany emocjonalne, a także udzielając im wsparcia w sytuacjach kryzysowych. Zadania te są niezwykle odpowiedzialne, a społeczne korzyści płynące z ich realizacji wynagradzają czas i wysiłek wkładane w to każdego dnia.